Kosova synon të padisë Serbinë për gjenocid dhe dëshiron që udhëheqësit e tyre të vuajnë dënimet për krimet e kryera gjatë luftës 1998-99 si dhe shtypjen sistematike të shqiptarëve të Kosovës që i parapriu asaj, ka thënë presidentja e re e vendit.
Në një artikull të gazetës irlandeze, “Irishtimes”, presidentja Vjosa Osmani tha se drejtësia për 13 mijë personat e vrarë në konflikt, një milion të zhvendosur ose dëbuar dhe 1,600 që ende janë zhdukur, duhet të jetë themeli për një marrëveshje rreth normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, e cila është një kusht për të dyja vendet ballkanike për t’u anëtarësuar përfundimisht në Bashkimin Evropian.
Osmani gjithashtu akuzoi homologun e saj në Beograd, Aleksandar Vuçiq, për ndarjen e mendimit ekspansionist të Sllobodan Milosheviqit, udhëheqësit nacionalist serb, lufta e të cilit ishte katalizator për luftërat që shkatërruan Jugosllavinë në vitet 1990, dhe të cilin ai shërbeu si ministër i informacionit.
“Detyra jonë kryesore është të flasim në emër të viktimave dhe familjeve të tyre. Pra, personat e zhdukur janë përparësia jonë numër një”, tha Osmani.
“Gjithashtu dëmshpërblimet e luftës për të gjithë shkatërrimet që shkaktoi Serbia në Kosovë, dhe jo vetëm gjatë luftës, por që nga viti 1989, kur Millosheviqi erdhi në pushtet dhe udhëhoqi një sistem të ngjashëm me aparteidin në vendin tonë”, thotë ajo. “Dhe së fundmi drejtësia, e cila është një parakusht për paqen”, tha Osmani
“Nuk ka asnjë çmim dhe asnjë presion që do të na bëjë të heqim dorë ose të dorëzohemi në lidhje me ato parime … Ne do të ulemi në atë tryezë [me Serbinë] pikërisht në mënyrë që të mund të shohim në sytë e tyre, në mënyrë që ata të kërkoni falje për krimet e kryera”, deklaroi ajo.
Osmani është e bindur se ato krime, të cilat ajo i përshkruan si “përtej imagjinatës njerëzore”, përbëjnë jo vetëm spastrim etnik, por edhe gjenocid “Vullneti dhe qëllimi i Serbisë për shfarosjen, për të shkatërruar një popull bazuar në kombësinë e tyre, ishte i qartë”.
“Kështu që ne do të përgatitemi si një vend për një rast gjenocidi kundër Serbisë sa më shpejt që të jemi gati për atë, ligjërisht dhe sa i përket provave … Dëshmitarët, shumica e tyre janë ende gjallë, dhe provat janë atje dhe është e qartë”, tha ajo.
Osmani nuk tregon se cila gjykatë mund të shqyrtojë një rast të tillë dhe ekspertët ligjorë vërejnë vështirësinë e të provuarit se një shtet ka kryer gjenocid.
Gjykatat serbe nuk kanë filluar një gjykim të ri të rëndësishëm në lidhje me konfliktin në Kosovë për disa vjet, çështjet ekzistuese janë përshkuar nga vonesa të gjata, dhe serbët e dënuar për krime lufte nga gjykatat ndërkombëtare janë mirëpritur në shtëpi si heronj.
“Pra, kur të vijë koha që delegacioni i Kosovës të ulet me presidentin e Serbisë, pyetja jonë e parë do të jetë: ku janë të dashurit tanë?” Osmani thotë për 1,600 persona që ende janë të zhdukur nga lufta e Kosovës.
Vuçiq ka pranuar se ka bërë gabime në të kaluarën pa denoncuar qartë Millosheviqin dhe ëndrrën e tij për “Serbinë e Madhe”. Në vitin 2018, ai tha se Millosheviqi “ishte një udhëheqës i shkëlqyer serb qëllimet e të cilit ishin sigurisht të mira, por rezultatet tona ishin shumë të dobëta”.